👍 Ład Społeczny

Przejawy ładu społecznego

• 1. ograniczanie indywidualnej spontaniczności
• 2. komplementarność działań ludzkich
• 3. przewidywalność ludzkich zachowań
• 4. spójność norm wyznaczających porządek społeczny
• 5. ciągłość życia społecznego

Stanisław Ossowski – Koncepcje ładu społecznego:

Istnieją trzy podstawowe typy zachowania zbiorowego

• 1. Członkowie zbiorowości zachowują się zgodnie z normami i wzorami utrwalanymi przez tradycję. Są to zachowania bezrefleksyjne.
• 2. Zachowania ludzi są rezultatem wzajemnego oddziaływania różnych ośrodków decyzji (jednostkowych i zbiorowych). Ma to miejsce w systemach wysoce zindywidualizowanych
• 3. Zachowania, którymi kieruje jeden ośrodek decyzyjny. Są to zachowania podporządkowane.
  Trzem typom zachowań idealnych odpowiadają kolejno trzy koncepcje ładu społecznego:

• 1. Ład przedstawień zbiorowych – życie oparte jest na konformizmach, uregulowane przez tradycyjne zbiory charakterystyczne dla zbiorowości wiejskich i społeczeństw pierwotnych.
• 2. Ład policentryczny – równowaga społeczna osiągana jest automatycznie; w sposób automatyczny dopasowują się indywidualne obyczaje. Charakterystyczny dla leseferyzmu.
• 3. Ład monocentryczny – życie społeczne uregulowane jest przez centralne ośrodki decyzyjne; charakterystyczny dla biurokracji w której istnieje hierarchia stanowisk. Interferencja decyzji jest (teoretycznie) całkowicie wykluczona.

Bezinterferencyjny proces decyzyjny
Interferencja wielu ośrodków decyzji

Działania nieskoordynowane przez jeden wspólny ośrodek decyzyjny

• – ład przedstawień zbiorowych
• – ład policentryczny

Działania skoordynowane przez jeden wspólny ośrodek decyzyjny

• – ład monocentryczny
• – ład porozumień zbiorowych

Ład porozumień zbiorowych – współdziałanie zorganizowane.
Koncepcja Ossowskiego umożliwia rozważania nad powiązaniami politycznymi i ekonomicznymi oraz między życiem społecznym i politycznym.

Dezorganizacja

Dezorganizacja może być opisywana w sposób obiektywny i subiektywny.
Obiektywny wymiar dezorganizacji (wymiar społeczny):

• – przestępczość
• – narkomania
• – lekomania
• – alkoholizm
• – samobójstwa
• – choroby psychiczne
• – seksualne schorzenia dewiacyjne

Subiektywny wymiar dezorganizacji (wymiar psychologiczny)

Przekonania – np. bezsilności, gniewu, anomii, izolacji kulturowej i społecznej, samowyobcowania.

• – odczucia
• – oczekiwania

Poczucie bezsilności – jednostka uważa, ze skutki jej działań nie zależą od jej zachowania. Jednostka uważa, że nie ma wpływu na to, co się dookoła niej dzieje.
Poczucie bezsensu – jednostka nie posiada nawet minimum jasności do podejmowania decyzji.
Poczucie anomii – aby osiągnąć zamierzone cele, jednostka musi postąpić w sposób społecznie nieakceptowany.
Poczucie izolacji kulturowej i społecznej – przekonanie o wyobcowaniu ze społeczeństwa.
Poczucie samowyobcowania – brak możliwości samorealizacji, wyrażany w kategoriach deprecjacji.

Termin „społeczeństwo” można definiować przez:
– łączność przestrzenną, biologiczną, ekonomiczną
– więź społeczną, czyli zbiorowość.

Społeczeństwo dzieli się na zbiorowości. W tradycji socjologicznej pojęcie grupy społecznej rozumiane jest szerzej, aniżeli w innych dziedzinach nauk społecznych, i najczęściej utożsamiane jest ze zbiorowością. Jan Szczepański odgranicza zbiorowość i grupę, czyni zbiorowość pojęciem szerszym od grupy społecznej.

Charakterystyczne cechy grupy społecznej

• – trwałość
• – identyfikacja
• – mechanizmy rekrutacji
• – cele i dążenia
• – statusy i role
• – mechanizmy kontroli społecznej

U Szczepańskiego grupa społeczna jest pewnym typem zbiorowości

• Agregat społeczny – ogół jednostek posiadających jakąś wspólną cechę, wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego.
• Zbiór społeczny – nie ma więzi między jednostkami wchodzącymi w skład zbioru.
• Kategoria społeczna – zbiór wyróżniony na podstawie cech ważnych dla życia społecznego – np. płeć, wiek, zawód. Tak samo jak zbiór społeczny, kategoria społeczna nie jest połączona żadną więzią społeczną.

Zbiorowość społeczna – dowolne skupienie ludzi, w którym wykształciła się i utrzymuje (chociaż przez krótki czas) więź społeczna.